|
|
|
|
|
|
|
โครงการพัฒนาพื้นที่ลุ่มน้ำห้วยบางทรายตอนบนอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดมุกดาหาร ประวัติโครงการพัฒนาพื้นที่ลุ่มน้ำห้วยบางทรายตอนบน อันเนื่องมาจากพระราชดำริ 1. พระราชดำริ 1) โครงการอ่างเก็บน้ำห้วยพุง เพื่อส่งน้ำช่วยเหลือราษฎรบ้านคำผักกูด และบริเวณใกล้เคียง เมื่อวันที่ 5 กรกฎาคม 2537 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้พระราชทานพระราชดำริเกี่ยวกับงานชลประทาน โครงการพัฒนาพื้นที่ลุ่มน้ำห้วยบางทรายตอนบน อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตำบลกกตูม อำเภอดงหลวง จังหวัดมุกดาหาร แก่เจ้าหน้าที่กรมชลประทาน ณ วัดปทุมวนารามราชวรวิหาร สรุปได้ดังนี้ "ควรเปิดโครงการพัฒนาพื้นที่ลุ่มน้ำห้วยบางทรายตอนบน เนื้อที่ประมาณ 102,000 ไร่ โดยมีคณะกรรมการบริหารโครงการฯ ซึ่งประกอบด้วยผู้แทนส่วนราชการต่างๆ และควรกำหนดพื้นที่โครงการฯ ออกเป็นเขตให้สอดคล้องกับโครงสร้างพื้นฐานที่สามารถเอื้ออำนวยต่อการพัฒนาในรูปแบบต่างๆ ที่เหมาะสม คือ เขตพัฒนาอาชีพเสริม เขตพัฒนาการเกษตร และเขตอนุรักษ์และฟื้นฟูสภาพป่า" เขตที่ 1 (เขตพัฒนาอาชีพเสริม) ได้แก่ พื้นที่ทางตอนบนบริเวณบ้านคำผักกูด บ้านสานแว้ ตำบลกกตูม อำเภอดงหลวง จังหวัดมุกดาหาร ซึ่งปัจจุบันมีอ่างเก็บน้ำขนาดเล็กที่ได้ก่อสร้างไว้แล้ว และที่กำลังก่อสร้าง ปริมาณน้ำเก็บกักในอ่างเก็บน้ำต่างๆ เหล่านั้นมีไม่มากคงไม่เพียงพอส่งช่วยเหลือให้ราษฎรใช้ทำการเพาะปลูกได้อย่างเต็มที่ ประกอบกับในปัจจุบันที่บ้านสานแว้ เป็นที่ตั้งศูนย์ศิลปาชีพของสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ จึงควรกำหนดเขตที่ 1 เป็นพื้นที่พัฒนาอาชีพเสริม เนื้อที่รวมทั้งสิ้นประมาณ 4,000 ไร่ 2. สภาพพื้นที่โครงการฯพื้นที่โครงการพัฒนาพื้นที่ลุ่มน้ำห้วยบางทรายตอนบน อันเนื่องมาจากพระราชดำริ จำนวนประมาณ 102,000 ไร่ ประกอบด้วย 14 หมู่บ้าน ในตำบลกกตูม อำเภอดงหลวง ได้แก่ บ้านนาโคกกุง บ้านสานแว้ บ้านคำผักกูด บ้านแก่งนาง บ้านนาหินกอง บ้านปากช่อง บ้านป่าไม้พัฒนา บ้านแก่งนาง บ้านเกษตรสมบูรณ์ บ้านบางทรายทอง และบ้านสุขสวัสดิ์ และ 3 หมู่บ้าน ในตำบลบ้านค้อ อำเภอคำชะอี ได้แก่ บ้านห้วยตาเปอะ บ้านโนนสมบูรณ์ บ้านด่านช้าง กรมชลประทานได้สำรวจพื้นที่ ปรากฏว่า มีลักษณะเป็นแอ่งในหุบเขา ที่มีเทือกเขาล้อมรอบ ทางด้านทิศเหนือ ทิศตะวันตก และทิศใต้ ดังนั้น สภาพทั่วไปจึงเป็นป่าและภูเขา มีหมู่บ้านตั้งอยู่ในที่ต่ำตามที่ราบเชิงเขา ริมลำห้วย ปัจจุบันป่าบางส่วนอยู่ในสภาพที่ถูกบุกรุกทำลาย โดยมีราษฎรที่เข้าทำกินในเขตป่าอนุรักษ์ ป่าดงหมู และป่าดงภูพาน เนื้อที่ประมาณ 18,000 ไร่ จำนวน 753 ราย อย่างไรก็ตามบริเวณพื้นที่โครงการฯ นับเป็นแหล่งต้นน้ำลำธารที่มีความสำคัญของห้วยบางทราย ซึ่งประกอบด้วยลำน้ำสาขาหลายสาขา เช่น ห้วยพุง ห้วยพุ ห้วยไผ่ เป็นต้นจากข้อมูลการถือครองที่ดินในเขตโครงการฯ นั้น มีจำนวน 1,701 แปลง เนื้อที่ 24,084 ไร่ ขนาดถือครองที่ดินต่ำกว่า 20 ไร่ มีจำนวน 1,354 แปลง เนื้อที่ 12,031 ไร่ ซึ่งคิดเป็นร้อยละ 80 ของจำนวนแปลง และร้อยละ 50 ของพื้นที่ทั้งหมด ตามลำดับ สำหรับการประกอบอาชีพของราษฎร ส่วนใหญ่มีอาชีพทำการเกษตรโดยอาศัยน้ำฝนเป็นหลัก โดยทำนาบริเวณที่ลุ่มตามริมห้วยส่วนพื้นที่ดอนส่วนใหญ่ทำการปลูกมันสำปะหลัง แต่เนื่องจากพื้นที่บริเวณดังกล่าว ประสบกับปัญหาการขาดแคลนน้ำ ผลผลิตทางการเกษตรต่ำ ทำให้ราษฎรส่วนใหญ่มีฐานะยากจน |
|
